Het boterde niet tussen Wilfried de Jong en Adriaan Geuze. Enerzijds omdat De Jong te gemakkelijke bruggen wilde slaan tussen beeldfragmenten en de actualiteit, anderzijds omdat De Jong de redenatie van Geuze niet helemaal doorgronde. Vooral het laatste was jammer te noemen omdat het interview daardoor te oppervlakkig bleef. De Jong bleek geen goede baggeraar om de zelfverzekerde Geuze iets uit te diepen.
Ik moet bekennen dat ook ik bij het fragment over de bouw van de Oosterscheldekering moest denken aan het ongeluk met de kranen in Alphen aan de Rijn. Vergelijkingen gaan doorgaans mank, en deze dus ook, zo maakte Geuze duidelijk. Hij had daarvoor uitgelegd dat Nederland was overgestapt van een planmatige aanpak met een 800 jarige traditie waar Nederland in excelleerde naar een procedurele aanpak waarmee we ons land en onszelf geen plezier mee doen. Het bruggetje van de Jong was begrijpelijk, maar Geuze sloeg het meteen stuk, al was het maar omdat hij op vakantie was geweest en er niks van had meegekregen en ongelukken gebeuren nu eenmaal.
Het Schouwburgplein in Rotterdam werd besproken, daarvoor een groot project in Madrid en ook beide volksaarden kwamen summier aan bod. Toen de Jong weer een vraag verstopte in een vergelijking zei Geuze dat de vergelijking mank ging. Een beetje pijnlijk voor De Jong en Geuze is er de man niet naar om de pijn te verzachten. Die gaat gewoon door.
Geuze is een liefhebber van Spanje waar de mensen van de goede dingen des levens houden: eten, praten over eten, dans, poëzie, schilderkunst. En ham. De Nederlanders, de landwinners, hebben vooral een cultuur van eenvoud. Meningen over volksaarden is je begeven op glad ijs, dat gaf Geuze meteen toe. Het is een observatie, zei hij. Ik snapte wel wat hij bedoelde. Het is toch een heel ander gevoel als je in Barcelona loopt of in Amsterdam.
Wat zijn betoog over Nederland, en ook deels die van Spanje, overtuigend maakte, is dat hij het onderbouwde met een historisch perspectief; Neder dat zelf zijn land maakte en het oude Spanje dat zo bloot stond aan allerlei culturen dat ze er zelf van doordrongen is.
De Jong leek zijn vragen vooral te putten uit het heden, de actualiteit, terwijl Geuze steeds weer stroomafwaarts ging, zijn argument in de monding van de bodem trok om dan stroomopwaarts zijn antwoord aan De Jong te geven. De grijpers van De Jong kregen geen vat op hem. Hij glipte er steeds tussendoor.
Geuze is allergisch voor de jaren 70, waarin de redelijkheid volgens hem omarmd werd. De redelijkheid komt in Nederland altijd als eerste naar boven, dus is het volgens hem niet zo zinvol dat als uitgangspunt te kiezen (het is er al). Er zijn nog allerlei andere, veel interessantere uitgangspunten zijn. Radicale bijvoorbeeld. Klinkt ook veel beter, moet ik zeggen.
Onbescheiden, tegen het arrogante aan, Adriaan Geuze, maar het mag. Zijn verhaal stond als een huis. Hij wil geen minister van Ruimtelijke Ordening worden, toch zou het beter voor ons zijn als hij het wel zou worden.
Dit stukje delen
