Het is maar hoe je het bekijkt, maar ik vind dat we met z’n allen voor lul staan. Voor wie is nog even de grote vraag, misschien komt dat later wel.
Eigenlijk wist ik het al, maar het logge monster in de ogen kijkend, schrok ik er toch van, zoals laatst op het Amstelstation. Daar werd namelijk een Albert Heijn heropend na een rigoureuze re-styling.
Het personeel had een glimlach op hun gezicht vastgezet en er was gratis koffie en fruit. Ik kocht een broodje en ging op een afstandje van de winkel staan kijken naar deze happening. Sommige voorbijgangers reageerden geschokt dat je iets kon pakken zonder ervoor te betalen. Een schok van vreugde, bedoel ik.
Een hap nemend, waarbij nogal veel bladerdeegkruimels op de grond vielen, zag ik het monster tevoorschijn komen. Ze hadden de winkel zo verbouwd dat de voorpui helemaal openstond als een wijdopen gesperde bek van een leeuw. Eigenlijk was dat, samen met de zelfscanners, de belangrijkste verandering van de winkel.
In het dorp waar ik vroeger woonde had je dichtbij een Spar. Misschien wel de lelijkste winkelketen die er bestaat. Bij binnenkomst moest je rechtsaf door een soort van muizengat. En de enige mogelijk om er weer uit te komen, was via de kassa’s, waar streng kijkende vrouwen op je neerkeken. De eigenaar was een gedrongen man met een norse kop, donkere krullen, wit overhemd half uit de broek, overal vlekken en er hing steevast een peukje in zijn mondhoek. Soms stond zijn gulp open. Hij stonk altijd uit zijn mond, dat was algemeen bekend. Zoals een dorp betaamt, deden de wildste geruchten over hem de ronde. Zijn kleine worsthanden kwamen op plekken waar ze eigenlijk helemaal niet mochten komen. Hij was de foute versie van Columbo.
Het was een hele toer als je er snoep wilde jatten. We waren als de dood voor de vieze man. Als je gesnapt werd moest je alleen met hem in een hokje zitten wachten tot de politie je af kwam halen. Een onverdraaglijke gedachte. Achter de schappen scheen een smalle gang te lopen met kijkgaten waar het personeel het schorremorrie in de gaten hield, al dan niet vergezeld van een worsthand.
Ik heb twee keer meegedaan met een uiterst geraffineerde snoepraid die was uitgedacht door iemand met een knalgele regenjas en grote boswachtergroene regenlaarzen. Of het een hij of een zij was, weet ik niet meer, het enige dat ik me kan herinneren zijn de kleren en het plan: met zo veel mogelijk kinderen naar binnen, dichtbij elkaar blijven staan en dan zo veel mogelijk snoep in de mouwen proppen en in je laarzen laten vallen. Vooral het laatste vond ik destijds nogal imponerend. De kwade genius deed het een paar keer voor met een snoepje dat vanaf kniehoogte in de opening van de laars viel.
Eenmaal weer buiten werd uit het zicht met veel oehs en aahs de buit uit de mouw of laars getoverd. Het enige dat ik buit had gemaakt was pure angstzweet. Ik kon de spanning niet aan dat Columbo me zou pakken.
In mijn jeugd had men poortjes, streng kijkende kassadames en vieze mannen nodig om ons af te schrikken, tegenwoordig zijn we zo mak dat de winkeliers geen risico meer in ons zien en zetten ze de winkel helemaal open. Betalen doen we toch wel. Het deed me pijn dat te moeten constateren.
Ik kreeg er prompt een-stukje-bladerdeeg-dat in-het-verkeerde-keelgat-schiet-hoestbui van waardoor ik ongewild even in het middelpunt van de belangstelling stond.
Soms moet je terug naar de basis om de boel weer scherp te krijgen. Daarom wilde ik je vragen om (het liefst allemaal tegelijk) naar de Albert Heijn to go te gaan op het Amstelstation, iets lekkers uit de schappen te pakken en weer verder te lopen.
Mocht iemand van het personeel je aanklampen omdat je niet betaalde, de kans acht ik niet groot, dan is het de bedoeling dat je het bestaan van de winkel op een Monthy Python-achtige wijze blijft ontkennen, want er was immers geen ingang, laat staan een uitgang. Wees creatief en laat je niet meteen met een kluitje in het riet sturen. Het is belangrijk dat je niet gaat giechelen. Speel het als een volleerd acteur. Als het je lukt om het personeel met hun bek vol tanden te laten staan, verdien je bonuspunten.
Beter is om als een hond met een fazant in zijn bek keihard weg te rennen. Je zult zien dat de mensen om je heen denken dat je een geflipte idioot bent, terwijl het natuurlijk andersom is. Herhaal dit dagelijks, maak bijvoorbeeld een poultje met je vrienden wie wanneer iets gaat halen in de winkel. Film alle acties en zet deze op Youtube op het kanaal Pavlov. Haal voordat je iemand te woord staat eerst die fazant weer uit je mond, anders verstaan ze je niet.
Vermijd al te hip gedoe. Je doet het immers niet voor de lol.
Op het politieburo, waar je uiteindelijk zult belanden, is het zaak dat je duidelijk maakt dat je hebt gehandeld uit de volle politieke overtuiging dat burgerlijke ongehoorzaamheid een noodzakelijk kwaad is geworden, wil het ooit nog wat worden met de wereld in het algemeen en de westerse wereld in het bijzonder.
In uitzonderlijke gevallen kun je zeggen dat je scenario-asiel wilt aanvragen in Hollywood of claimen dat je ingehuurd bent door Lars von Trier voor een nieuw filmproject genaamd Schadenfreude.